Iedere ouder wil natuurlijk dat zijn of haar kind zonder zorgen kan opgroeien. Maar het komt ook in Nederland nog regelmatig voor dat de thuissituatie niet veilig is voor een kind, bijvoorbeeld door huiselijk geweld of drugsgebruik. In deze gevallen kan de hulp van een jeugdzorgmedewerker ingeschakeld worden.
Wat is jeugdzorg?
Het begrip ‘jeugdzorg’ is erg breed. Hieronder vallen namelijk alle maatschappelijke zorgvoorzieningen voor kinderen en jongeren die door de gemeente worden georganiseerd. Denk hierbij aan jeugdhulp voor jongeren met een (verstandelijke) beperking of bij opvoedproblemen of psychische problemen. Daarnaast heb je bij jeugdzorg te maken met jeugdbescherming en jeugdreclassering.
Wat doet jeugdzorg?
Als jeugdzorgprofessional zorg je ervoor dat kinderen en jongeren in een veilige omgeving kunnen opgroeien. Wat je werkzaamheden precies zullen zijn, hangt af van de richting die je kiest. Zo kun je jeugdhulp verlenen aan kinderen met een (verstandelijke) beperking, of juist gezinnen begeleiden bij opvoedproblemen. Als jeugdreclasseringswerker begeleid je jongeren die in aanraking zijn gekomen met justitie.
In je werk als jeugdzorgmedewerker kom je ook heftige situaties tegen waarbij het belangrijk is dat je stevig in je schoenen staat. Zo is het ook mogelijk dat je te maken krijgt met (gedwongen) uithuisplaatsing, kindermishandeling of ernstige gedragsproblemen bij kinderen.
Wat doet een jeugdzorgwerker?
De term ‘jeugdzorgwerker’ (ook wel jeugdwerker of jeugdzorgprofessional) is een verzamelnaam voor veel verschillende functies binnen de jeugdzorg. Als jeugdzorgwerker werk je met kinderen en jongeren die problemen hebben. Dit kan zowel in de thuissituatie als binnen een jeugdinstelling zijn.
Binnen de functie van jeugdzorgwerker bestaan er vier verschillende niveaus: A, B, C en D. Om jeugdzorgwerker te worden heb je minimaal MBO-niveau 4 nodig. Voor elk niveau zijn er weer andere competenties en vaardigheden waar je over moet beschikken. We zetten de belangrijkste verschillen op een rijtje.
| Niveau A | Niveau B | Niveau C | Niveau D | |
| Opleidingsniveau | HBO-Bachelor | HBO-Bachelor | HBO-Bachelor | MBO-4 |
| Werkvorm | Ambulant | Ambulant | Instelling | Instelling |
| Werkt met | Kinderen en jongeren in complexe gezinssituaties | Kinderen en jongeren binnen het gezin | Kinderen en jongeren in instellingen | Kinderen en jongeren in instellingen |
| Specialisme | Orthopedagogiek, psychologie | Orthopedagogiek, psychologie | Pedagogiek | Pedagogiek |
| Belangrijkste verantwoordelijkheden | ||||
| Adviseren en begeleiden | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
| Pedagogische ondersteuning | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
| Aanspreekpunt voor kind en gezin | ✓ | ✓ | ✓ | |
| Plan van aanpak opstellen | ✓ | ✓ | ✓ | |
| Ingrijpen in zorgelijke thuissituaties | ✓ | ✓ | ||
| Samenwerking met meerdere partijen | ✓ | |||
| Beslissingen nemen in crisissituaties | ✓ | |||
Jeugdzorgwerker niveau A
Als jeugdzorgwerker niveau A geef je ambulante begeleiding. Dit betekent dat je bij gezinnen thuis komt om de thuissituatie te observeren en te verbeteren. Dit houdt ook in dat je te maken kunt krijgen met complexe situaties. Je voornaamste doel is om te zorgen voor een zo veilig mogelijke omgeving voor het kind, wat soms betekent dat je een moeilijke beslissing moet nemen. Het is dus erg belangrijk dat je hier goed mee om kunt gaan. Je voert gesprekken met het gezin, verzamelt informatie en zet dit om in een plan van aanpak waarbij meerdere instanties of werkgebieden betrokken zijn. Denk bijvoorbeeld aan de kinderrechter, psychologische hulp of hulp bij verslaving.
Jeugdzorgwerker niveau B
Ook als jeugdzorgwerker niveau B begeleid je kinderen en gezinnen in hun eigen vertrouwde omgeving. Je helpt het hele gezin bij het creëren van een veilige thuisomgeving. Je vormt het aanspreekpunt van kind en gezin, geeft advies over hoe de situatie verbeterd kan worden en grijpt in wanneer de situatie verslechtert. In tegenstelling tot niveau A gaat het hier in de meeste gevallen om situaties waarbij begeleiding en een plan van aanpak volstaan.
Jeugdzorgwerker niveau C
Ben je jeugdzorgwerker op niveau C, dan is je insteek meer pedagogisch: je werkt vaak in een instelling of op een jeugdgroep met kinderen die om verschillende redenen niet meer thuis kunnen wonen. Je hebt een mentorfunctie: je begeleidt groepen en individuele kinderen en biedt pedagogische hulp waar nodig. Daarnaast kan het ook voorkomen dat je helpt met het schrijven van een plan van aanpak om andere betrokken partijen zoals het (pleeg-)gezin te begeleiden.
Jeugdzorgwerker niveau D
Met een MBO 4-diploma kun je jeugdzorgwerker niveau D worden. Jouw werk bestaat hoofdzakelijk uit het verlenen van pedagogische hulp aan kinderen en jongeren in instellingen. Net als op de andere niveaus houd je de ontwikkelingen nauwkeurig bij en handel je direct in onveilige situaties.
Vind de opleiding of training die voor je werkt
- De beste opleiders van Nederland
- Laagsteprijsgarantie
- Meer dan 7.000 opleidingen & trainingen
Baankansen binnen jeugdzorg
De baankansen voor een startend jeugdzorgwerker zijn in vergelijking met de rest van de zorgsector op dit moment minder gunstig. Uit cijfers van het UWV blijkt dat er in 2020 en 2021 een lichte daling in het aantal banen binnen de jeugdzorg te zien was.
Waarom zou je dan toch kiezen voor een carrière in de jeugdzorg? In eerste instantie kies je natuurlijk een beroep omdat het je aanspreekt. Jeugdzorgwerker is ondanks – of misschien wel dankzij - de uitdagingen een ontzettend dankbaar beroep. Ieder kind heeft recht op een veilige leefomgeving. Word je jeugdzorgwerker, dan help je kinderen niet alleen op korte termijn, maar geef je ze ook een mooie toekomst.
Competenties jeugdzorg
Denk je erover om aan de slag te gaan in de jeugdzorg? In een vakgebied waar kinderen centraal staan is het natuurlijk in de eerste plaats belangrijk dat je goed met kinderen en jongeren kunt omgaan. Daarnaast kan een goede jeugdzorgwerker:
- gemakkelijk contact leggen met kinderen, maar ook met hun ouders of voogd;
- effectief bemiddelen tussen kind, ouders en verschillende instanties;
- goed omgaan met stress en snel handelen in crisissituaties;
- verantwoordelijkheid nemen om soms moeilijke keuzes te maken in het belang van het kind.
Jouw eerste stap richting jeugdzorg
Zie je een carrière binnen de jeugdzorg al helemaal voor je? Bij Opleiding.nl vind je altijd wel een opleiding die volledig voldoet aan jouw wensen. Bekijk en vergelijk alle jeugdzorgopleidingen binnen ons aanbod. Twijfel je over wat voor jou de juiste opleiding is? Je kunt onze opleidingsadviseurs bereiken via 088 - 9 390 000 of door ons contactformulier in te vullen. Zij helpen je graag met je keuze!