Een leven lang leren als overheidsbeleid

Aan het begin van ons leven speelt onderwijs een dominante rol. Daarna ligt de verantwoordelijkheid vooral bij jezelf, of je werkgever – als je die hebt natuurlijk. Maar zou de overheid niet ook moeten investeren in een leven lang leren? People Power Radio-host Glenn van der Burg praat erover met Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Online Academy-directeur Tom Bos. Lees een samenvatting van het gesprek of beluister de volledige podcast. 

Individueel leerbudget

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja, volgens minister Van Engelshoven is een leven lang leren onderdeel van het kabinetsbeleid. Ze kan er heel helder over zijn: waar een MBO- of HBO-diploma vroeger een eindstation markeerde, is zo’n diploma nu het begin van een leven lang leren. Jezelf voortdurend laten bij- en omscholen is een vanzelfsprekendheid geworden. En het idee dat je nooit bent uitgeleerd, zou bij iedereen met de paplepel moeten worden ingegoten. De overheid heeft daar een belangrijke rol in, vindt Van Engelshoven.

Hoe ziet die rol er dan precies uit? Het is natuurlijk nog een vergezicht, maar als het aan Van Engelshoven ligt, zorgt de overheid ervoor dat iedereen straks een budget heeft. Een individueel leerbudget, waaruit je kunt putten om dat leven lang leren haalbaar en betaalbaar te maken. Daarnaast heeft de overheid een rol in het stimuleren van voldoende aanbod. Private aanbieders pakken die rol natuurlijk al op, maar ook binnen het door de overheid bekostigde onderwijs moeten mensen zo ruim mogelijke onderwijskeuzes kunnen maken. 

Tóch nog leraar worden

Juist voor mensen die op latere leeftijd het onderwijslicht zien, zou zo’n individueel budget een welkome oplossing zijn. Stel, je hebt je MBO Verpleegkunde op zak, maar je besluit tegen je veertigste of vijftigste dat je toch óók nog voor dat HBO-diploma wilt gaan, dan kom je er financieel niet in je eentje voor te staan. Mooi plan, maar is zo’n budget voor iedereen dan hetzelfde? Daar zijn nog wel verschillende gedachten over, maar Van Engelshoven benadrukt dat iedereen in ieder geval de kans moet hebben om zich een leven lang te ontwikkelen, al naar gelang daar noodzaak toe is. 

Wat Van Engelshoven nu bijvoorbeeld veel om zich heen ziet, zijn mensen die op latere leeftijd besluiten toch nog leraar te worden. ‘’Daar is de overheid heel blij mee, want aan goede leerkrachten is een nijpend tekort. Voor die mensen wordt nu al naar manieren gezocht om ze een handje te helpen bij het bekostigen van hun opleiding. Mijn hoop is dat we erin slagen om dat in de toekomst meer en breder te kunnen gaan doen.’’ 

Fit voor de arbeidsmarkt

Dat de overheid meer steun wil gaan bieden, betekent natuurlijk ook dat de onderwijsbegroting flink groter moet worden. Van Engelshoven benadrukt in dat verband het belang van de samenwerking met de sociale partners. Die hebben met elkaar de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat werknemers niet alleen geschikt blijven voor hun beroep, maar juist ook voor de arbeidsmarkt. 

Eigenlijk is er nu al heel veel geld beschikbaar via allerlei private opleidingsfondsen, alleen wordt dat te vaak ingezet om mensen verder te scholen in het werk dat ze al hebben. Die fondsen zouden juist ook moeten worden ingezet om mensen fit te houden voor de arbeidsmarkt van de toekomst. Er zijn dus eigenlijk al heel veel middelen, maar we moeten ze met elkaar slimmer inzetten. 

Prepubers tot de orde roepen

Moet de overheid dan niet ook meer perspectief gaan bieden aan mensen die zich willen laten omscholen? Als het leraarschap lonkt, om maar even bij dat voorbeeld te blijven, is het best moeilijk om die stap naar de PABO ook echt te zetten. Van Engelshoven beaamt dat. Ze legt uit dat ze met de opleiders een akkoord heeft bereikt om zijinstromers tegemoet te komen. Iemand van 40 met aantoonbare ervaring zou niet meer door dezelfde wasstraat moeten als de 17-jarige havist. 

De minister noemt een voorbeeld uit haar nabije omgeving: voor een bankmedewerker die al jarenlang elke dag met cijfers in de weer is geweest, heeft rekenen waarschijnlijk minder prioriteit dan lessen over hoe je prepubers tot de orde kunt roepen. Zijinstromers worden nu veel meer aan de voorkant getoetst. komen nu veel sneller voor de klas te staan dan een paar jaar geleden. Zo willen we het niet alleen voor het leraarschap, maar ook voor andere tekortberoepen gaan regelen. Denk dan vooral aan de zorg. 

Contact met Online Academy

Benieuwd naar het volledige gesprek, waarin het onder andere ook gaat over de vraag wat we met een leven lang leren nog hebben aan diploma’s? Luister de podcast hier terug. Beluister ook de andere podcasts die we samen met People Power Radio maakten.

Wil je weten hoe Online Academy jouw organisatie kan helpen om je medewerkers te laten leren vanuit huis? Stuur ons een e-mail via info@onlineacademy.nl of bel ons op 035 – 7 506 178. Of plan meteen een (online) afspraak met ons in. Wij vertellen je graag meer.