Data, een belangrijk hulpmiddel in de preventieve aanpak van ondermijning

Door: Toine Dam, landelijk projectleider City Deal Zicht op Ondermijning

Zicht krijgen op ondermijnende criminaliteit in Nederland op basis van data-analyses, dat is het doel van het dashboard ‘Zicht op Ondermijning’. Toine Dam vertelt in dit artikel wat dit belangrijke initiatief inhoudt.

City Deal Zicht op Ondermijning

Het dashboard ‘Zicht op Ondermijning’ is het resultaat van de City Deal Zicht op Ondermijning: een samenwerkingsverband tussen verschillende lokale en landelijke overheden, geïnitieerd door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Via dit dashboard krijgt elke gemeente in Nederland op basis van data-analyses extra inzichten in lokale criminele fenomenen. Samen met andere partijen, zoals politie en het RIEC (Regionaal Informatie- en Expertise Centrum), kunnen zij hiermee de preventieve bestrijding van ondermijnende criminaliteit versterken. Bijvoorbeeld door het aanbrengen van focus in hun beleidskeuzes.
 
In het dashboard wordt CBS-data gecombineerd met data van andere betrouwbare landelijke bronnen. Er worden analyses uitgevoerd binnen vier thema’s, die in de praktijk sterk met elkaar samenhangen:

• Misbruik van vastgoed
• Drugsproblematiek
• Verdachte transacties
• Brancheanalyses

CBS-data als kern

De kern van het dashboard wordt gevormd door data van het CBS. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om locatie- en inkomenskenmerken, maar ook om gegevens over veroordelingen door het Openbaar Ministerie en om inschrijvingen bij de Kamer van Koophandel. In een beveiligde omgeving worden deze gegevens gecombineerd met data van andere betrouwbare landelijke bronnen, zoals gemeenten, het Kadaster en de Financial Intelligence Unit (FIU).

Aandacht voor privacy

Binnen ‘Zicht op Ondermijning’ wordt veel aandacht besteed aan privacy. Het CBS bewaakt streng of gegevens niet herleidbaar zijn naar individuele adressen, personen en bedrijven. Dat is een wettelijke verplichting en een kerntaak van het CBS. De gegevens in het dashboard worden daarom getoond op het niveau van gemeenten, wijken, buurten of branches en bij een risico op onthulling worden de uitkomsten in het dashboard onderdrukt.

Samenwerking en kennisdeling

De City Deal Zicht op Ondermijning ging van start in de zomer van 2017 en is tussentijds verlengd tot de zomer van 2021. De afgelopen jaren hebben steeds meer gemeenten zich bij het initiatief aangesloten. Het dashboard is voor iedereen vrij toegankelijk. Gemeenten kunnen de inzichten naast andere gegevensbronnen leggen en eventueel toepassen in lopende onderzoeken of programma’s. Kennisdeling en samenwerking zijn hierbij essentieel.

Het dashboard ‘Zicht op Ondermijning’:

• maakt gemeenten bewust van lokale problemen en risico’s;
• helpt (preventief) toezicht efficiënter in te zetten;
• kan via kansrijke zoekgebieden criminele activiteiten blootleggen;
• geeft handvatten voor preventiemaatregelen en beleid;
• kan gelegenheidsstructuren in kaart helpen brengen.

Meer informatie

Voor vragen over het dashboard ‘Zicht op Ondermijning’ kun je mailen naar zichtopondermijning@ictu.nl. Wil je meer weten over het onderwerp ondermijning? Bekijk dan eens onze Expertsessie Criminele Ondermijning, waarin docente Ellen ter Horst je vertelt wat criminele ondermijning inhoudt, hoe je het herkent en hoe je het proactief, preventief en effectief kunt aanpakken. Of lees in onze whitepaper Ondermijning wat de grootste uitdagingen zijn rondom de aanpak van ondermijnende criminaliteit in Nederland.