Wil jij graag mensen helpen met hun psychische problemen of stoornissen? Maar twijfel je of het vak iets voor jou is? Dit zijn de belangrijkste eigenschappen en vaardigheden van gezondheidszorgpsychologen.
Cliënten moeten hun verhaal bij je kwijt kunnen. Alleen als je goed luistert, kun je het juiste behandelplan opstellen. Als professional in het psychologiewerkveld moet je de vraag achter de vraag willen weten en goed kunnen luisteren helpt je daarbij. Wat is er gebeurd in iemands leven en welke gevoelens spelen op bij de herinneringen daaraan? Nieuwsgierigheid is je basis.
Een psycholoog moet zichzelf goed kunnen uitdrukken. Je komt in contact met allerlei verschillende mensen, die op hun eigen manier communiceren. Je moet je zinsbouw en woordkeus aan kunnen passen aan onder meer de leeftijd, emotie en culturele achtergrond van een cliënt. Je weet ook hoe je gezichtsuitdrukkingen, lichaamsbewegingen, houding, gebaren en iemands stem moet interpreteren.
Als psycholoog moet je in je eigen gedrag rekening houden met de gevoelens en behoeften van cliënten. Maar het gaat niet alleen om emoties. Je denkt ook aan de doelen, belangen of wensen van een ander. Je laat cliënten in hun waarde en een onbevooroordeelde houding is cruciaal. Want hoe kun je bijvoorbeeld iemand die tegen een burn-out aan loopt begrijpen en begeleiden, als je zelf een 60-urige werkweek normaal vindt? En je van iedereen verwacht dat hij zich altijd over de kop werkt?
Je ondersteunt een cliënt bij het onder woorden brengen van zijn of haar gedachten en gevoelens. Vervolgens ga je met deze inzichten aan de oplossing werken. Met wat overtuigingskracht help je bij het reflecteren en kun je iemand motiveren zich daadwerkelijk anders te gaan gedragen. Je overtuigt iemand ook van de meerwaarde van die verandering, om te voorkomen dat de cliënt weer in een oud patroon vervalt. Het is wel vooral jouw taak om een cliënt te begrijpen, niet om je wil op te leggen.
Cliënten zullen niet altijd uit zichzelf hun hart bij je luchten. Het kan lang duren voordat de kern van het probleem boven tafel komt. Wees geduldig en help ze hun problemen onder ogen te zien. Daarbij geldt natuurlijk dat alles wat een cliënt doet of je vertelt vertrouwelijke informatie is. Hier ga je integer mee om. Je praat ook niet met cliënten over andere cliënten.
Je krijgt veel problemen en vervelende verhalen van cliënten te horen. Daar wil je niet nachten van wakker liggen. Dat lukt alleen als je stevig in je schoenen staat. Zo voorkom je dat je persoonlijk betrokken raakt bij andermans problemen. In de praktijk en tijdens diverse opleidingen en trainingen leer je hoe dit het beste kunt aanpakken.
Als gezondheidszorgpsycholoog werk je samen met cliënten en soms hun naasten aan hun behandeling. Daarnaast kiezen steeds meer zorginstellingen voor een vaste plaats van de GZ-psycholoog in het behandelteam. Je maakt dan deel uit van een team zorgverleners, waaronder huisartsen, maatschappelijk werkers en psychiaters. Je verwijst cliënten soms door, geeft andere zorgverleners advies, overlegt en kunt makkelijk gebruik maken van elkaars expertise. Je moet dus zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken.
In het vakgebied psychologie ben je nooit uitgeleerd. Je volgt onder andere relevante wetenschappelijke ontwikkelingen in jouw vakgebied via literatuur, congressen enzovoort. Om jouw zorg verantwoord te onderbouwen, moet je bronnen kunnen beoordelen op hun wetenschappelijke relevantie en kwaliteit. Ook ervaring opdoen en gesprekstechnieken leren, helpen je bij het ontwikkelen van de benodigde houding als GZ-psycholoog. Je reflecteert regelmatig op hoe je je werk doet. Als je merkt dat je kennis en kunde mist, laat je jezelf bijscholen.
Kunnen jouw vaardigheden als psycholoog wel een boost gebruiken? Bekijk dan eens de trainingen en opleidingen in het vakgebied psychologie, coaching en begeleiding.